CEO và Trí tuệ nhân tạo: Cơ hội, Thách thức và Cách chơi để thắng

Khi trí tuệ nhân tạo (AI) bùng nổ trên toàn cầu, nó không chỉ mở ra những cơ hội kinh doanh khổng lồ mà còn đặt ra những bài toán hóc búa cho các CEO. Một nghiên cứu từ Bain & Company chỉ ra rằng 67% CEO lo ngại rằng đội ngũ hiện tại của họ không đủ năng lực vận hành AI, biến rào cản nhân sự thành một trong những trở ngại lớn nhất trong cuộc đua công nghệ.

Không khó để nhận ra những thách thức đang bủa vây doanh nghiệp. Ở cấp độ nhân sự, nhiều nhân viên cảm thấy bất an trước sự phát triển của AI, lo ngại rằng công nghệ này sẽ khiến họ mất việc. Điều này tạo ra sự kháng cự vô hình nhưng mạnh mẽ đối với bất kỳ nỗ lực chuyển đổi nào. Trong khi đó, nguồn cung kỹ sư AI và nhà khoa học dữ liệu chất lượng cao vẫn cực kỳ khan hiếm, đẩy chi phí tuyển dụng lên mức kỷ lục. Ngay cả những doanh nghiệp lớn với ngân sách dồi dào cũng phải vật lộn để thu hút nhân tài trong một thị trường lao động đang ngày càng cạnh tranh.

Tuy nhiên, những doanh nghiệp thành công không chờ đợi sự thay đổi đến từ bên ngoài. Họ chủ động đào tạo lại đội ngũ, biến những nhân sự hiện tại thành lực lượng AI-ready. UPS là một trong những ví dụ điển hình, khi hãng vận chuyển này đã đào tạo hàng nghìn nhân viên kho vận trở thành chuyên gia phân tích dữ liệu AI. Thay vì để AI đẩy con người ra khỏi hệ thống, họ tận dụng AI để nâng cấp nhân sự, giúp đội ngũ trở nên linh hoạt và có giá trị hơn.

Bên cạnh đào tạo nội bộ, một số công ty chọn cách hợp tác với các startup AI để tiếp cận công nghệ mà không cần phải xây dựng đội ngũ từ đầu. Chiến lược này giúp doanh nghiệp có thể nhanh chóng triển khai AI vào hoạt động mà không cần mất nhiều năm để phát triển năng lực nội bộ. Trong một thị trường biến động nhanh, sự linh hoạt này có thể quyết định thắng bại.

Một trong những sai lầm lớn nhất của các doanh nghiệp khi triển khai AI là đánh giá hiệu quả công nghệ này dựa trên số lượng mô hình AI được phát triển, thay vì giá trị thực sự mà nó mang lại. Đếm số mô hình AI không giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận hay cải thiện trải nghiệm khách hàng. Điều thực sự quan trọng là AI có giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, tăng doanh thu và giảm chi phí hay không.

Walmart là một minh chứng cho cách đo lường hiệu quả AI đúng đắn. Hệ thống AI dự báo nhu cầu của họ giúp cắt giảm 20% hàng tồn kho mà vẫn đảm bảo đủ hàng hóa trên kệ, đồng thời tăng doanh thu lên 15%. Netflix cũng áp dụng AI để cá nhân hóa gợi ý nội dung, giúp công ty tiết kiệm khoảng 1 tỷ USD mỗi năm nhờ giảm tỷ lệ hủy đăng ký. Đây là những con số có ý nghĩa thực tế, khác xa với những báo cáo nội bộ chỉ tập trung vào việc AI đã được triển khai như thế nào.

Bain & Company đưa ra ba chỉ số quan trọng để CEO đánh giá thành công của AI. Trước hết là tỷ suất lợi nhuận trên đầu tư (ROI), so sánh chi phí triển khai AI với lợi ích tài chính mà nó mang lại. Yếu tố thứ hai là tốc độ ra quyết định, khi AI có thể giúp rút ngắn quy trình từ nhiều ngày xuống còn vài giờ, thậm chí vài phút. Cuối cùng là tác động đến khách hàng, khi AI có thể nâng cao mức độ hài lòng, cải thiện trải nghiệm dịch vụ và tăng tỷ lệ giữ chân khách hàng.

Điểm mấu chốt mà mọi CEO cần nhớ là AI không phải đích đến, mà là hành trình. Công nghệ này không tự động mang lại giá trị, mà chính cách doanh nghiệp triển khai, quản lý và đo lường hiệu quả mới quyết định sự thành công. Bain nhấn mạnh rằng các CEO cần tư duy chiến lược thay vì chỉ chạy theo trào lưu công nghệ. Họ phải xây dựng nền tảng dữ liệu vững chắc, có chiến lược quản trị rủi ro rõ ràng và quan trọng nhất là đầu tư vào con người. AI dù mạnh mẽ đến đâu cũng chỉ là công cụ. Nếu không có một đội ngũ sẵn sàng tận dụng, nó sẽ mãi mãi là một khoản đầu tư lãng phí.

Thay vì tự hỏi “AI có thể làm gì?”, Bain khuyên các CEO nên đặt câu hỏi: “AI nên làm gì để phục vụ chiến lược của chúng ta?”. Đây chính là chìa khóa để biến AI từ một xu hướng công nghệ trở thành một lợi thế cạnh tranh bền vững.

Tham khảo từ Bain & Company